Na eerder gunstig advies van het district Berchem, keurde het college op vrijdag 10 maart 2017 het masterplan Park Brialmont goed. Het masterplan is de toekomstvisie voor de ontwikkeling van de gebieden De Villegas, Wolvenberg en Brilschans. De stad Antwerpen en het district Berchem willen er één grote 'groene long' van maken als onderdeel van de Groene Singel. Zo wordt het mogelijk om binnen- en buitenstad (Berchem binnen en buiten de Ring), die nu doorsneden worden door infrastructuur, met elkaar te verbinden tot één Park Brialmont. Samen met de goedkeuring van het masterplan is ook het eerste concrete uitvoeringsproject gekozen: Wolvenberg Bis.
Natuur en erfgoed als sterke identiteit
Het masterplan is een globale visie voor Park Brialmont en geeft weer hoe het gebied zich in de toekomst kan ontwikkelen. Het is een ruwe schets die de grote lijnen voor verdere ontwikkeling vastlegt en zo de basis vormt voor concrete projecten. Het masterplan werd opgemaakt in samenwerking met Natuurpunt.
Met een oppervlakte van 42 ha (32 ha zonder de Ring, de Singel en het Ringspoor) is Park Brialmont groter dan bijvoorbeeld Park Spoor Noord (18 ha) en het Middelheimpark (24 ha).
Centraal thema in het masterplan is de combinatie van natuur en erfgoed, de bestaande sterkte van het gebied. Door de aanwezigheid van het natuurgebied Wolvenberg kan er een waardevol natuurpark ontwikkeld worden. De restanten van de Brialmont-omwalling maken het mogelijk die bijna vergeten omwalling beleefbaar te maken.
Drie ruimtelijke principes
Het masterplan werkt een gedetailleerd landschapsontwerp uit binnen de nieuwe identiteit als natuur- en erfgoedpark. Het ontwerp refereert aan de oorspronkelijke Brialmont-omwalling en speelt met hoogtes en laagtes, doet voorstellen voor een duurzaam en ecologisch watersysteem, versterkt het historische karakter, werkt een heldere padenstructuur uit en creëert nieuwe verblijfsplekken.
Het masterplan bevat concrete projecten voor korte tot middellange termijn die gedetailleerd uitgewerkt worden tot op het niveau van schetsontwerp. Zo kan snel worden overgegaan tot de uitvoering.
Daarnaast onderzoekt het masterplan ook de mogelijkheid om een parkverbinding te maken over de Ring en de bouw van een geluidswal. Het blijkt mogelijk te zijn de drie versnipperde groengebieden om te vormen tot een samenhangend park. Verder blijkt dat een geluidswal de geluidskwaliteit van zowel het park als de achterliggende bebouwing aanzienlijk kan verbeteren en dat zo'n infrastructurele ingreep kwalitatief kan geïntegreerd worden, zoals bij het project Walpark Polygoonstraat.
Een toekomstbeeld van het project Walpark Polygoonstraat - © CLUSTER - Witteveen+Bos
Al de inzichten uit het onderzoek moeten nu verder bekeken worden binnen het proces van de intendant van de Vlaamse overheid.
Eerste concrete uitvoeringsproject
In samenspraak met het district Berchem wordt één project uit het masterplan geselecteerd dat als eerste uitgevoerd wordt: het omvormen van Wolvenberg Bis tot een waardevol natuurlandschap.
Een toekomstbeeld van het project Wolvenberg Bis © CLUSTER - Witteveen+Bos
Wolvenberg Bis moet een nieuwe open groene ruimte worden, aansluitend op het De Villegaspark, voor de bewoners van Oud-Berchem. Een zone voor private volkstuinen wordt zo omgevormd tot een waardevol natuurlandschap met nieuwe recreatieve open plekken voor iedereen. Wanneer de volkstuinen moeten verhuizen zijn de tuinders meer dan welkom in het nieuwe stadslandbouwgebied binnen het project of in een volkstuin elders in Berchem.
De ambitie is om eind 2017 al enkele voorbereidende werken te doen, zodat in september 2018 de werken van start kunnen gaan. Voor de uitwerking van dat concrete project is 800.000 euro begroot. 400.000 euro is begroot door de stad, 400.000 euro door het district Berchem.
Ontwerpteam
Het masterplan Park Brialmont werd uitgewerkt door het ontwerpteam Cluster en Witteveen+Bos onder regie van AG VESPA, het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten Antwerpen. Het ontwerpteam hield rekening met de resultaten van bevragingen van buurtbewoners en gebruikers van de parken. Tussen eind 2012 en 2015 gingen op verschillende momenten in totaal zo'n 180 mensen het gesprek aan.
